Như chúng ta đã biết, thuế là nguồn thu chủ yếu của tất cả mọi quốc gia trên thế giới. Nguồn thu lớn thì ngân sách dồi dào cũng như hệ thống quản lý về thuế của đất nước đó khá mạnh mẽ, chặt chẽ. Tuy nhiên, chúng ta cần phải hiểu rõ giữ hai cụm từ “thất thu” và” thất thoát” có ý nghĩa hoàn toàn khác nhau. Thất thu là khoản phải thu nhưng không thể thu hoặc chưa thu được nhưng thất thoát là đã xác định được nhưng bị mất đi. Thất thoát có nhiều nguyên nhân khác nhau và “thất thu” vẫn là một bài toán khó đối với cơ quan nhà nước hiện nay. Một trong những nguyên nhân là những tờ hóa đơn bị “phù phép” để trốn thuế của nhà nước.
Hóa đơn đóng vai trò quan trọng và trở thành chứng từ gốc để xác định việc chuyển nhượng hàng hoá, dịch vụ giữa các thể nhân, pháp nhân, làm cơ sở cho việc hạch toán, kế toán, xác định nghĩa vụ về thuế của DN và thanh quyết toán của các đơn vị sử dụng ngân sách Nhà nước.
Tuy nhiên, bên cạnh đó đã có không ít DN coi đây là mảnh đất mầu mỡ để trục lợi, gây thất thu lớn cho NSNN. Tại Hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện quy chế phối hợp đấu tranh, phòng chống các hành vi tội phạm trong lĩnh vực thuế giữa cơ quan Thuế và cơ quan Công an ở hai thành phố lớn là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh vừa diễn ra đã chỉ ra một thực trạng gây khó khăn cho cả cơ quan Thuế và cơ quan điều tra.
Chính phủ đã giao quyền cho các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp tự in, phát hành, sử dụng, quản lý hóa đơn bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ. Đây được coi là bước “đột phá” trong công tác quản lý thuế nhưng cho đến nay biện pháp này vẫn tỏ ra kém hiệu quả khi ngày một gia tăng các DN bỏ trốn, bỏ địa chỉ kinh doanh, mang theo hóa đơn; mua bán hóa đơn bất hợp pháp để khai khấu trừ thuế; ghi hóa đơn không đúng quy định; sử dụng giấy tờ giả để thành lập công ty, ẩn lậu doanh thu; hành vi lừa đảo bằng hình thức huy động vốn…
Chúng ta cần làm gì trước những thực trạng này?